Op zoek naar Franz Schubert
Het opmerkelijke leven van een muzikaal genie
Voor het maken van de voorstelling over Franz Schubert begon ik met het bestuderen van zijn leven. Ik las “Die Dokumente seines lebens” van Erich Otto Deutsch, “Die Erinnerungen seiner Freunde”, en nog een aantal andere boeken en websites, zowel in het Engels als in het Duits. Het heeft een paar interessante inzichten opgeleverd. Zo kwam ik er achter dat Schubert wereldwijd vaak verkeerd geciteerd wordt. En dat Erich Deutsch, ook al zegt hij dat hij alleen maar de feiten presenteert, de gebeurtenissen toch zijn eigen interpretatie heeft gegeven. Dat heeft tot allerlei aannames geleid die het waard zijn eens nader onder de loep te nemen.
Meer en meer kreeg ik grip op de bescheiden, optimistische jongen met zijn subtiele gevoel voor humor. Doordat ik nu weet wat dacht, wat hij in zijn brieven schreef, hoe zijn vrienden hem aanspraken, is zijn gezicht tot leven gekomen. Ik zie hem voor me, zoals hij liefde en gevoel toonde aan vrienden, literatuur, natuur en boven al aan muziek. Hoe hij probeerde zijn leven te leiden als jongeling, twee jaar lang een kamer deelde met een levensmoede dichter. Verliefd was. Het liefst de hele dag componeerde maar ook het liefst de hele dag met vrienden doorbracht. Hij was bijna altijd arm, een nogal gevoelig voor grootspraak van anderen.
Heel veel omtrent Schuberts liefdesleven is in nevelen gehuld, maar een ding is klip en klaar, hij hield van meisjes. Dat heeft hem syfilis bezorgd. Waarschijnlijk was zijn kamergenoot Johann Mayrhofen, die 9 jaar ouder was, wel verliefd op Schubert. Nadat zijn gezondheid zo ernstig beschadigd was heeft hij zich nog meer op het componeren gestort. Hij zegt diverse keren dat het stichten van een gezin niet voor hem is weggelegd.
Een belangrijke liefde in het leven van Schubert wordt door de boeken van Erich Deutsch vrijwel genegeerd. Het is de wetenschapper Rita Steblin die met haar onderzoek naar Schubert heeft ontdekt dat zijn leerlinge Carolyne Estherhazy een veel belangrijker rol speelde dan tot nu toe wordt aangenomen. Schubert wordt verliefd op Carolyne als zij 19 jaar is, en ze samen in Hongarije in het kasteel van haar familie de zomer doorbrengen. Hij zou haar verder in zijn leven (in Wenen) altijd hebben bezocht, en ze hebben samen veel gemusiceerd. Ze moet een goede pianiste geweest zijn, ze had in haar nalatenschap naast vele werken van Schubert ook klavieruittreksels voor 4 handen van Beethoven Symfonieën en pianoconcerten van Mozart.
In de voorstelling die ik maak over Schuberts leven, vertel ik vanuit het perspectief van Carolyne Esterhazy. Ik ben immers een vrouw, en in de rol van Carolyne kan ik terugblikken op het leven van Schubert en haar relatie tot hem. Dit is een hele nieuwe invalshoek die het leven van Schubert in een ander, dramatisch daglicht zet.
Kijk voor de eerstvolgende voorstelling op https://www.dutchstringcollective.com/agenda
